دکتر سودابه کشتکار متخصص بیماریهای قلب و عروق با بیان این مطلب گفت:فشار خون بالا یا پرفشاری خون زمانی روی می‌دهد که فشار خون تا سطح خطرناکی افزایش یابد، اندازه‌گیری فشار خون در واقع میزان خون عبوری از رگ‌های خونی و میزان مقاومت رگ‌ها در برابر خون در حین ضربان قلب را محاسبه می‌کند.

 

درمان پر فشاری خون شامل مصرف دارو و ایجاد تغییرات سالم در سبک زندگی است. اگر بیماری فشار خون بالا درمان نشود، می‌تواند منجر به بیماری‌هایی چون حمله قلبی و سکته مغزی شود. 

به‌طور‌معمول فشار خون بالا در طی چند سال ایجاد می‌شود و معمولا بدون هیچ‌گونه علامتی است؛ اما حتی بدون علائم نیز می‌تواند به عروق خونی و اندام‌ها، به خصوص مغز، قلب، چشم‌ها و کلیه‌ها آسیب بزند.

 

علائم فشار خون بالا چیست؟

به طور کلی فشار خون بالا یک بیماری خاموش است. بسیاری از افراد هیچ‌گونه علامتی ندارند. ممکن است تا آشکار شدن علائم فشار خون بالا، سال‌ها یا حتی ده‌ها سال طول بکشد. حتی در این صورت نیز ممکن است علائم فشار خون بالا به دلایل دیگری نسبت داده شود.

تشخیص فشار خون بالا می‌تواند از مشکلات قلبی تا حد زیادی جلوگیری کند.

علائم فشار خون بالا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• سردرد
• تنگی نفس
• خون دماغ
• گرگرفتگی
• سرگیجه
• درد قفسه سینه
• تغییرات دید
• وجود خون در ادرار

این علائم به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارند. این علائم در همه افراد مبتلا به فشار خون بالا روی نمی‌دهند، اما گاهی‌اوقات مشاهده علائم فشار خون بالا به صورت مکرر می‌تواند منجر به بروز خطرات جدی برای سلامت شود.

بهترین راه برای آگاهی از ابتلا به فشار خون بالا اندازه‌گیری منظم فشار خون است.

نحوه اندازه گیری فشار خون چگونه است؟

در اندازه گیری فشار خون دو عدد ثبت می‌شود:

•         فشار سیستولیک

این عدد، اولین عدد یا عدد بالایی است و نشان دهنده فشار شریان‌ها در زمان تپش قلب و پمپاژ خون است.

•         فشار دیاستولیک

این عدد، عدد دوم یا عدد پایینی است و میزان فشار شریان‌ها بین ضربان های قلب است.

اندازه گیری فشار خون یک روش موثر بر کنترل فشار خون بالا است.

پنج دسته خوانش فشار خون برای بزرگسالان تعریف می‌کنند:

• سالم
  فشار خون سالم کمتر از 80/120 میلی‌متر جیوه (mm Hg) است.
• افزایش یافته
  مقدار سیستولیک بین 120 تا 129 میلی‌متر جیوه ،و مقدار دیاستولیک کمتر از 80 میلی‌متر جیوه است. پزشکان معمولا فشار خون بالا را با دارو درمان نمی‌کنند، در عوض ممکن است تغییر سبک زندگی را برای کمک به کاهش فشار خون پیشنهاد کنند.
• پرفشاری مرحله یک
  مقدار سیستولیک بین 130 تا 139 میلی‌متر جیوه، یا مقدار دیاستولیک بین 80 تا 89 میلی‌متر جیوه است.
• پرفشاری مرحله دوم
  مقدار سیستولیک 140 میلی‌متر جیوه یا بالاتر از آن است و یا میزان دیاستولیک 90 میلی‌متر جیوه یا بیشتر از آن است.
• پرفشاری بحرانی
  مقدار سیستولیک بیش از 180 میلی‌متر جیوه است و یا میزان دیاستولیک بیش از 120 میلی‌متر جیوه است. فشار خون واقع در این محدوده نیازمند مراقبت فوری پزشکی است. در صورتی که در زمان بالا بودن فشار خون علائمی مانند درد قفسه سینه، سردرد، تنگی نفس یا تغییرات بینایی روی دهد، مراقبت‌های پزشکی اورژانسی لازم است.

اندازه گیری فشارخون بوسیله دستگاه (بازوبند) فشارسنج صورت می‌گیرد. درست بستن بازوبند برای خوانش دقیق بسیار حائز اهمیت است. قرارگیری نامناسب بازوبند ممکن است عدد فشار خون را اشتباه نشان دهد.

اندازه گیری فشار خون در کودکان و نوجوانان متفاوت است. اگر می‌خواهید فشار خون آن‌ها را بررسی کنید، از پزشک بخواهید از بازوبندهای مناسب برای کودک شما استفاده کند.

پیشگیری از فشار خون بالا

اگر فاکتورهای خطر فشار خون بالا در شما دیده می‌شود، اکنون می‌توانید اقداماتی برای کاهش خطر و عوارض ناشی از آن انجام دهید. 

غذاهای سالم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید

اگر برایتان سوال شده که برای فشار بالا چی خوبه، بهتر است بدانید که هیچ چیز به اندازه میوه و سبزیجات تازه نمی‌تواند حالتان را خوب کند. برای درمان خانگی فشار خون بالا و پیشگیری از بروز فشار خون آرام آرام مصرف وعده‌های گیاهی سالم برای قلب را آغاز کنید. تصمیم بگیرید روزانه بیش از هفت وعده میوه و سبزیجات مصرف کنید.

برای مدت دو هفته سعی کنید یک وعده میوه و سبزیجات بیشتر مصرف کنید. پس از این دو هفته، هدف خود را اضافه کردن یک وعده دیگر قرار دهید. این کار را آنقدر ادامه دهید تا به روزانه 10 وعده میوه و سبزیجات برسید.

نحوه تصور خود از بشقاب شام معمول را تغییر دهید

به جای اینکه در سه طرف ظرف گوشت داشته باشید، ظرفی را در نظر بگیرید که در آن از گوشت به عنوان چاشنی استفاده شود. به عبارت دیگر، به جای خوردن استیک همراه با سالاد، سالاد بزرگتری را همراه با بخش کمتری از استیک بخورید.

شکر را حذف کنید

سعی کنید غذاهای کم‌شیرین‌تری مانند ماست‌های طعم دار، غلات و جوش شیرین را جایگزین کنید. غذاهای بسته بندی شده حاوی قند غیرضروری هستند، بنابراین حتما برچسب‌ها را بخوانید.

هدف از کاهش وزن را مشخص کنید

به جای کاهش خودسرانه وزن، با پزشک فشار خون خود در مورد وزن مناسب‌تان صحبت کنید. مراکز معتبر کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته را توصیه می‌کند. این بدان معناست که روزانه 500 کالری کمتر از مصرف معمول خود مصرف کنید. سپس در مورد نوع فعالیت بدنی که می‌خواهید برای رسیدن به هدف انجام دهید، تصمیم بگیرید. اگر برنامه ریزی پنج بار تمرین در هفته کار سختی است، سعی کنید یک نوبت بیشتر از آنچه در حال حاضر انجام می‌دهید، انجام دهید. هنگامی که این برنامه را با موفقیت پشت سرگذاشتید، یک نوبت دیگر اضافه کنید.

فشار خون خود را به طور مرتب کنترل کنید

بهترین راه برای پیشگیری از عوارض و جلوگیری از بروز مشکلات، تشخیص زودهنگام بالابودن فشار خون است. شما می‌توانید برای اندازه گیری فشارخون به مطب نفرولوژیست مراجعه کنید، و یا ممکن است بنا به تجویز پزشک دستگاه فشار سنج بخرید و در منزل آن را اندازه گیری کنید.

میزان فشار خون خود را یادداشت کنید و آن را در مراجعات منظم خود همراه داشته باشید. این امر می تواند به پزشک در تشخیص هرگونه مشکل احتمالی پیش از پیشرفت آن کمک کند.

فشار خون یک بیماری خاموش است که در بسیاری از افراد هیچ علامتی ندارد و یا علائم آن با سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته می‌شود. در صورتی که به تازگی متوجه بروز علائمی خاص در سلامتی‌تان شده‌اید و یا در خانواده‌تان سابقه فشار خون وجود دارد، بهتر است برای اطمینان از سلامت کامل خودتان از یک پزشک کمک بگیرید. در صورتی که فشار خون بالا در مراحل ابتدایی کنترل شود، مشکل جدی برای سلامت ایجاد نمی‌کند و خطری برای فرد ندارد.